فریبا یوسفی، شاعر و مدیر سلسله‌جلسات نقد کتاب زنان «یک‌ماه، یک‌کتاب» در ابتدای این نشست، اظهار کرد: خوشبختانه بعد از وقفۀ سه‌ماه، بیست‌و‌هفتمین جلسۀ «یک‌ماه، یک‌کتاب» را آغاز می‌کنیم و از این به بعد به‌طور مستمر در خدمت شاعران خواهیم بود.
وی گفت: «یک‌شنبۀ گذشته میلاد امام‌رضا (ع) بود و کتاب «دعوتنامه» خانم مریم کرباسی هم به نامی در همین موضوع مزین است. هم‌چنین 28 تیرماه سال‌روز تولد سیمین بهبهانی بود. باتوجه به تاریخ تولد و فوت ایشان و تاریخ سرایش غزل‌های‌شان می‌توان سیر تحول غزل دورۀ معاصر را در اشعار ایشان بررسی کرد. از آغاز تا پایان دورۀ سرایش سیمین بهبهانی تغییراتی که در فرم، زبان و موسیقی غزل ایجاد شد در شعرهای این شاعر قابل ارزیابی است.
وی ادامه داد: مریم کرباسی و همسرشان آقای ایران‌نژاد از اصفهان آمدند و امروز دربارۀ دو کتاب «دعوتنامه» و «خبرهای خوب» صحبت خواهیم کرد. این شاعر، هردو کتاب خود را تقدیم به همسرشان کرده‌اند.
موسویان با اشاره به این‌که اشعار کرباسی اشعاری صادقانه است، عنوان کرد: در شعرهای این دو کتاب تکلف و زیاده‌گویی دیده نمی‌شود. زنانگی در شعر خانم کرباسی، غیرارادی و جوششی است.
انسیه موسویان، شاعر و منتقد ادبی حاضر در این نشست، نیز ضمن ابراز خوشحالی از راه‌اندازی مجدد سلسله‌نشست‌های «یک‌ماه، یک‌کتاب» اظهار کرد: آثار خانم کرباسی را در چندمحور بررسی کردم. شعرهای این دومجموعه نشان می‌دهد که شاعری که در پشت این شعرهاست، مطالعۀ خوبی از گنجینۀ شعر کهن فارسی و شعر امروز داشته است. شاعران امروز خود را بی‌نیاز از این پشتوانه می‌بینند، درحالی‌که مطالعه و تأمل پیش‌نیاز کار هرشاعری است.
وی ادامه داد: زبان، وقتی محکم و کم‌نقص است نشان می‌دهد شاعر مطالعه داشته است. خیلی‌جاها مانند شعر تقویم، خیلی زیرپوستی و پنهان تضمین اتفاق افتاده است و بیت‌ها و تکه‌هایی از شعرهای مختلف را آورده‌اند. شاعران جوان ما حتماً خود را موظف بدانند که دورۀ شاگردی دورادور نزد بزرگان ادبیات داشته باشند.
موسویان خاطرنشان کرد: از ویژگی‌های مثبت دومجموعه‌شعر خانم کرباسی، حضور ملموس دنیای زنانه در شعرهای ایشان است. بعد از فروغ فرخزاد، خیلی از بانوان شاعر به شکل افراطی از عناصر زنانه در شعرشان استفاده کردند. زنانگی در شعر خانم کرباسی، غیرارادی و جوششی به‌وجود آمده است و توی ذوق نمی‌زند. عواطف سرشار مادرانه و زنانه، حتی در شعرهایی که برای شهدا گفته‌اند و شعرهای آیینی خود را نشان می‌دهد.
این شاعر با تأکید بر این‌که استفادۀ خانم کرباسی از زبان کوچه‌وبازار و مردم عادی باعث شده زبان اشعار سهل و ممتنع باشد، اظهار کرد: برخی شعرها مانند شعر امام‌رضا (ع) به‌قدری زبان روان و صمیمی دارد که مخاطب به‌خوبی می‌تواند با آن ارتباط بگیرد.
وی هم‌چنین گفت: شعرهای خانم کرباسی به‌لحاظ موسیقی، شعرهای قوی هستند و تلاش کرده‌اند که قافیه‌های تازه‌تری پیدا کنند. شعرهای آیینی هم در این دومجموعه زیاد بود. به‌ویژه اشعاری برای امام‌رضا (ع) سروده بودند که نگاهی تازه به امام هشتم شیعیان بود و تلاش داشته‌اند از المان‌های تکراری که در تمام شعرهای رضوی می‌آید، استفاده نکنند.
داوودی: شعر تجربه‌گرا نجات‌گر شعر امروز است.
در ادامه علی داوودی، مدیر دفتر شعر حوزۀ هنری، با اشاره به این‌که خانم کرباسی چندسال اخیر فعالیت جدی‌تری در عرصه شعر دارند، عنوان کرد: ما با پروندۀ یک‌شاعر زن مواجه هستیم. برای تحلیل شعرهای یک‌شاعر، مناسبات مختلف را باید در نظر بگیریم. نقد شعر برای من اتفاق یک‌پارچه‌ای است و این‌که شاعر اهل شمال یا جنوب باشد، در نقدم مؤثر است و اقامت‌گاه و الگوی شاعر بسیار مهم است.
این شاعر اظهار داشت: می‌گویند اصفهانی‌ها افراد زرنگ و صنعت‌گری هستند و این هوشمندی در اشعار شاعران اصفهانی هم دیده می‌شود. نخستین قدم‌های جدی استقلال شاعران و این که هرکسی اجازه پیدا می‌کند شاعر باشد و دیگر مجوز شاعری را از شاعران بزرگ درباری نمی‌خواهد، در اصفهان اتفاق افتاده است. اصفهان پایگاه شعرهای تجربی و فردی است.
داوودی تصریح کرد: باید به این موضوع هم توجه کرد که خانم کرباسی از چه آثار و شخصیت‌هایی وام گرفته و کدام شاعر سرمشق ایشان است. تأثیر انجمنی‌بودن در شعرهای خانم کرباسی وجود دارد. البته بیشتر فردیت در شعر خانم کرباسی جلوه‌گر است و کمتر می‌توانیم ردپای شاعران دیگر را در اشعار ایشان ببینیم.
وی با اشاره به این که بسیاری از خلاقیت‌ها ایراد به‌حساب می‌آید، افزود: اگر بخواهیم شعرهای خانم کرباسی را از منظر سنتی نقد کنیم، می‌توانیم ایرادهای زیادی از آن‌ها بگیریم، اما باید توجه کنیم که آیا صرفاً معیارها یکی است؟ موسیقی و تصویر را نمی‌توانیم با شیوه‌های سنتی تطبیق دهیم.
مدیر دفتر شعر حوزۀ هنری خاطرنشان کرد: گاهی شاعر، خود نیست و شعرش هم وابسته به جوشش و عالم شاعر نیست و بر مبنای سفارش، شعری را سروده است. گاهی هم شعری داریم که اندیشۀ شاعر را درگیر کرده است و از درونش جوشیده است. البته نوعی هم شعر تجربه داریم و شاعر اگر بخواهد از همۀ این عوالم باخبر باشد، تجربه می‌کند. معتقدم خانم کرباسی شاعری تجربه‌گرا است و قم و مشهد را دیده و به‌همین‌دلیل از این شعرهای زیارتی گفته است. بحث تجربه، بحث نویی در شعر است و نجات‌بخش وضعیت شعر کشورمان است. این‌که شاعر خود را به‌عرصه بیاورد و بیان‌گر شعرها و حرف‌هایی دیگر باشد. خانم کرباسی دنبال این است که می‌‌خواهد حرف خود را بزند.
وی تصریح کرد: کتاب «خبرهای خوب» و «دعوتنامه» از خانم کرباسی نشان می دهد که این دو کتاب، تفاوت اساسی باهم دارند و پیشرفت را در اشعار کتاب دعوتنامه می‌توانیم ببینیم. هم‌چنین جسارت‌ها و نقش فعال شاعر را در کتاب‌هایش می‌بینیم. از سوی دیگر، جزئی‌نگری که ویژگی بارز خانم‌ها است کاملاً در اشعار مشهود است و داستان‌سرایی هم که آن را ویژگی شعر زنانه می‌دانم، در اشعار خانم کرباسی وجود دارند.
وی اظهار داشت: به‌عنوان یک‌شاعر تجربه‌گرا، توقع داریم از زادگاه شاعر یعنی اصفهان هم در اشعارشان باشد و عالم شخصی شاعر هم در آثارشان وجود داشته باشد.
فریبا یوسفی نیز به نبودن تضاد در کنه اشعار دو کتاب اشاره کرد و آن را به اندیشه و درک و دریافت‌های معانی و مفاهیم زندگی از سوی شاعر نسبت داد.
سپس حمیدرضا ایران‌نژاد همسر شاعر دربارۀ شعر و زندگی شاعرانه‌شان برای حاضران صحبت کرد و مطالبی که بیان کرد، مورد استقبال شاعران قرار گرفت.
مریم کرباسی نیز در پایان این مراسم، ضمن تقدیر و تشکر از منتقدان و حاضران، اظهار کرد: برخی از دور می‌بینند و فکر می‌کنند زندگی ما پر از خوبی و آسانی است، درحالی‌که من بعد از فوت مادرم شرایط سختی را پشت سر گذاشتم و در حال حاضر هم شرایط بسیار سختی داریم. من بیشتر شعرهایم را در اتوبوس و تاکسی گفته‌ام. من و همسرم عاشق این هستیم که در فرصت‌هایی که ایجاد می‌کنیم باهم صحبت کنیم و لذت بسیاری از چای‌خوردن باهم می‌بریم. می‌خواهم بگویم می‌توان از چیزهای کوچک هم لذت برد و خدا را شکر می‌کنم که می‌توانم شعر بگویم و در سختی‌ها حال خوبی داشته باشم.
در این مراسم هم‌چنین ناهید یوسفی، مریم جعفری آذرمانی، حمیدرضا ایران‌نژاد، طیبه شامانی، ایمان طرفه، مبین اردستانی، فاطمه نانی‌زاد، ساجده جبارپور، پروانه بهزادی، سجاد شاکری، شیوا فضل‌علی، نصیبا مرادی، سمانه خلف‌زاده، سما روشنایی و... حضور داشتند و به بحث و تبادل نظر پیرامون شعر زنان و آثار مریم کرباسی پرداختند.
به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری